Als lid van het hoogste college van staat van Saamaka afkomst, feliciteer ik de totale Surinaamse gemeenschap met de Saamaka Daka. In de geschiedenis van ons land hebben de Saamaka’s altijd getoond bereid te zijn tot het uiterste te gaan om hun vrijheid op te eisen. De jaren vóór 19 september 1762 zijn het bewijs van.
Ook daar waar er niet met bloed en zweet gestreden hoeft te worden, hebben de Saamaka’s bij de vorige verkiezing massaal gestemd tegen de jarenlange economische druk en armoede. Ondanks het feit dat de Saamaka’s, als onderdeel van een groep Afrikanen, naar Suriname gebracht waren als slaven en onbetaald arbeid moesten verrichten op plantages over geheel Suriname, kunnen de Saamaka’s zeggen dat zij in vrijheid leven.
De vrijheid om te kunnen eten wanneer ze willen en wat ze willen
De vrijheid om te kunnen drinken wanneer ze willen en wat ze willen
De vrijheid om hun kinderen op te voeden zoals ze willen en hoe ze willen
De vrijheid om hun mening te uiten wanneer ze willen en hoe ze willen
De vrijheid om te kunnen genieten van wat de natuur te bieden heeft
De vrijheid om hun kunst, cultuur, taal en kennis die ze allemaal meegenomen hebben uit Afrika te behouden
De vrijheid om te bepalen wie hun leiders mogen zijn en wie niet
Enkele historische feiten in verband met 19 september Saamaka Daka:
Vanaf de tweede helft (volgens anderen de eerste helft) van de zeventiende eeuw leefden de Saramaccaners als een vrij volk in het binnenland van Suriname. Zij ondernamen sinds de tweede helft van de zeventiende eeuw aanvallen op de plantages en namen andere totslaafgemaakte Afrikanen mee!
Het creëren van leefgemeenschappen in het binnenland opende mogelijkheden voor een nieuw bestand voor de totslaafgemaakte Afrikanen. Zij maakten daar dankbaar gebruik van.
De koloniale overheid heeft tevergeefs geprobeerd de Saamaka’s uit te roeien.
1) Zij keerde premies uit aan mensen voor het aanhouden en terugbrengen van individuele marrons.
2) Vervolgens keerde zij een premie uit aan degene die een marrondorp zou ontdekken.
3) Daarna werd de doodstraf ingesteld voor slaven die met de marrons zouden meegaan.
4) In 1730 werd een groep Saramaccaners die gepakt werd tijdens een strafexpeditie op beestachtige wijze gestraft. Sommigen werden met klein vuur levend verbrand, van anderen werden de hoofden afgehakt en anderen werden aan een paal opgehangen.
5) De overheid ondernam in 1731 een generaal pardon van de doodstraf voor deze “weglopers”.
6) Intensieve militaire acties kregen de Saramaccaners niet klein, integendeel! De Saamaka bracht het koloniale leger met aanhang de ene gevoelige nederlaag na de andere toe.
7) Ten einde raad, bood de koloniale overheid in 1749 een vredesverdrag aan de Saamaka! Dit verdrag hield geen stand.
8) Met nieuwe methoden werd er gepoogd om de Saamaka uit te roeien, waaronder door de inzet van een ‘mol’, Kwasi Mukamba! Als straf voor zijn verraad werd een oor van Kwasi afgehakt door een Saamakaleider.
9) Mede op advies van de Ndyuka’s en op Ndyukagebied, onderhandelde de Saamaka in 1762 met de koloniale overheid voor een vredesverdrag.
10) Op 19 september 1762 werd dit verdrag getekend met de VRIJE Saamakamensen (tussen de Saramaccarivier en de Boven-Suriname). Gefeliciteerd met Saamaka daka.
De Saamaka’s worden over het algemeen gekenmerkt als lief en zachtmoedig. Deze kenmerken moeten wij blijven behouden en vanuit het oogpunt van waardevolle Surinamers ons bijdrage blijven leveren aan de ontwikkeling van Suriname.
Edgar Sampie
